Μετά το τελευταίο της βιβλίο «Το τέλος του γαλάζιου ρόδου», η Ελένη Πριοβόλου επανέρχεται στα λογοτεχνικά πράγματα της χώρας με το νέο της ιστορικό – κοινωνικό μυθιστόρημα «Μετά φόβου»-Εκδόσεις Καστανιώτη – Αθήνα 2016. Ένα μυθιστόρημα που με φόντο την ιστορία ξετυλίγει το νήμα της ζωής δύο γυναικών – που κάποια στιγμή θα γίνουν και αδελφές – της Αρίστης και της Διαλεχτής, που παρά τις αντιθέσεις στο χαρακτήρα και τον τρόπο ζωής, συνδέονται με μια βαθιά φιλία και αγάπη.
Η Αρίστη, φύση ανήσυχη και επαναστατική, ασυμβίβαστη, με έντονη κοινωνική συνείδηση, προχωρά στη ζωή της με τολμηρά βήματα, αψηφώντας τις συμβάσεις της εποχής και τα δραματικά γεγονότα που διαδέχονται το ένα το άλλο με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Ανοίγει τους δικούς της δρόμους μέσα στο ασφυκτικό περιβάλλον της επαρχίας, στην οποία ζει, που καλλιεργεί το φόβο και την ενοχή, ακροβατώντας με τεντωμένο σκοινί πάνω από την άβυσσο. Συντρίβεται και ανασταίνεται, παλινδρομεί ανάμεσα στα πρέπει και τα θέλω της ζωής της, ζώντας ένα «ανόσιο» έρωτα που θα κρατήσει όλη της τη ζωή, βιώνει τον όλεθρο και τον πόλεμο για να φθάσει στο τέλος «στην έξοδο του λαβυρίνθου των φόβων».
Η Διαλεχτή, άτολμη και άβουλη, δεν διεκδικεί τίποτα για τον εαυτό της, δεν κατέχεται από καμία διάθεση αλλαγής, αλλά μένει με καθηλωμένες τις αισθήσεις στη μικρή της, κλειστή ζωή που και αυτή την ορίζουν οι άλλοι, μέχρι το τέλος. Πορεύεται με το φόβο, τη μάταιη απαντοχή, χωρίς όνειρα, χωρία ελπίδα. Οι ζωές των δύο γυναικών θα περάσουν μέσα από δραματικές στιγμές, αδιέξοδα και συμπληγάδες, καθώς τα γεγονότα της εποχής συγκλονίζουν τη χώρα, με συνεχείς εντάσεις, πολιτικές αλλαγές, μεγάλες εθνικές περιπέτειες και ανακατατάξεις. Νέες καταστάσεις έρχονται στο φως και καθώς η χώρα αγωνίζεται να βρει έναν νέο προσανατολισμό, εκεί στην άκρη των καιρών, τα ζητούμενα των κοινωνικών ομάδων και των πολιτικών που κυβερνούν αλλάζουν, τονίζοντας τις αντιθέσεις στη σκέψη και τον ψυχισμό των ανθρώπων, τις ιδεολογικές και κοινωνικές συγκρούσεις, τα πολιτικά πάθη. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα και σ’ αυτή τη δίνη θα βρεθούν η Διαλεχτή και η Αρίστη, αλλά και μέσα στη δίνη της προσωπικής τους ζωής, που σημαδεύεται από την παρουσία ενός νέου άνδρα που δρα σαν καταλύτης και διαμορφώνει μια πραγματικότητα γεμάτη πάθη, ανεκπλήρωτα όνειρα, φοβίες και ανατροπές που θα κλονίσουν τη σχέση τους και θα οδηγήσουν σε αδιέξοδα και δραματικές καταστάσεις.
Στην κύρια αυτή αφήγηση, η συγγραφέας ενσωματώνει και άλλες δευτερεύουσες από τη ζωή των ανθρώπων της περιοχής της Αιτωλίας, όπου ζουν, πυροδοτώντας τις εξελίξεις. Θάνατοι και μικρές ευτυχίες, αγώνες και αγωνίες, φόβοι και ελπίδες, αντινομίες και πάθη που γεννούν οι παραγμένες εποχές, ηρωισμοί και διαψεύσεις, περιγράφονται με λεπτομέρεια και αποτυπώνονται λογοτεχνικά από τη συγγραφέα, φιλτραρισμένα πάντα μέσα από τη δική της εστίαση και οπτική.
Στην ανθρωπογεωγραφία της Πριοβόλου δεν λείπει τίποτα και κανένας. Οι χαρακτήρες σκιαγραφούνται με ρεαλισμό και έχουν όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κοινωνίας: μεγαλέμποροι και εργάτες, άρχοντες και πληβείοι, αγωνιστές και καταδότες, ιδεολόγοι και δολοπλόκοι, καλοί και κακοί δρουν και διαμορφώνουν καταστάσεις, συνθέτοντας ένα μεγάλο κοινωνικό μωσαϊκό.
Και όλα αυτά περιγράφονται από τη συγγραφέα με τη γνωστή της μυθοπλαστική δεινότητα, αλλά και ευαισθησία, μιας και αναφέρονται στην ιδιαίτερη πατρίδα της, την Αιτωλία, και την μικροϊστορία της.
Μια μακρά ιχνηλασία στο παρελθόν, που ζωντανεύει μέσα από άπειρες μαρτυρίες και αναφορές, στοχαστικά ζητούμενα, μνήμες και νύξεις αυτοβιογραφικές και μας θυμίζει ακόμα μια φορά πως με αφορμή το παρελθόν μπορεί ο καθένας μας να λογαριάσει το παρόν, τους κύκλους της ζωής που επαναλαμβάνονται σταθερά και πάντα με την «ίδια κινητήρια φορά», το χρόνο που προχωρά με το δικό του αιώνιο ρυθμό και μέσα απ’ αυτή την ανακύκλυση ν’ αναζητήσει αλήθειες, να αποκρυπτογραφήσει κρυμμένα νοήματα να παραλληλίσει το τότε με το τώρα.
Β. Μικέλλη, Φιλόλογος
Η κριτική δημοσιεύτηκε στο presspublica.gr στις 5/02/2017