Σάββατο πρωί ξεκίνησα το «δέντρο με τις φωλιές». Παρόλο που είχα προγραμματίσει σουπερ μάρκετ, καθαριότητες και διάφορες δουλειές, διάβασα σχεδόν το πρώτο μισό του βιβλίου. Άμεσα με πήρε από το χέρι η ιστορία και με οδήγησε στον τόπο και στον χρόνο της υπόθεσης. Από παιδί τρελαινόμουν για τα παραμύθια. Και νάσου τώρα, που μπήκα κι εγώ μέσα σε ένα∙ στο «δέντρο με τις φωλιές». Κάπου στην ελληνική ύπαιθρο μια οικογένεια ξετυλίγει την ζωή της. Δυο γιοι και δυο κόρες. Ένας τσιφλικάς και η σύζυγός του. Σχέσεις ανεμοδαρμένες. Υπόγειες. Ανούσιες. Κοινότοπες και συνηθισμένες. Σοκαριστικές. Πληγώνουν και συνεχίζουν απτόητες και αμετανόητες να το κάνουν. Μέσα από αυτές ξυπνάει η «Μαρία» και παίρνει στα χέρια της την ίδια της, την ζωή. Αποφασίζει να μην ενδώσει σε κανέναν από τους δικούς της, παρά μόνο να τραβήξει με κάθε κόστος στο απομονωμένο σπίτι του κάμπου. Παρακαταθήκη του πατέρα της. Έρχεται απόλυτα σε επαφή με την πανέμορφη Φύση της περιοχής. Από μικρή λάτρευε τα πτηνά και μιμούταν τις λαλιές τους. «Μελίσματα. Φλαουτίσματα. Τιτιβίσματα. Τερετίσματα.» (Αλήθεια, τι πλούσιο λεξιλόγιο από μια γλώσσα που συνεχώς δέχεται τα ραπίσματα των νεοελλήνων και την κακή χρήση τους).
Θα έλεγα ότι η ηρωίδα της Ελένης Πριοβόλου, η «Μαρία» είναι το πρόσωπο της ελευθερίας, την οποία ελευθερία όχι μόνον εκφράζει αλλά και την διεκδικεί ακόμα και από το «ίδιο» της το αίμα. Από τους αδερφούς και τη μάνα της. Θεωρώ αυτό το έργο εμβληματικό! Έναν ύμνο στην ελευθερία. Μιλάει για αρχές και αρετές που ξέρουμε αλλά δεν τις έχουμε σε πρώτη ζήτηση. Αντίθετα, τις έχουμε ξεχάσει και καταχωνιάσει στο βάθος του υποσυνείδητου μας. Για να θες να είσαι ελεύθερος πρέπει να πληρώσεις το τίμημα. Δεν είναι καθόλου φτηνό. Αντίθετα στοιχίζει πολύ και θέλει εσωτερική ρώμη. Την ελευθερία σου την τιμάς και την κατακτάς ακόμα και με αίμα, αν χρειαστεί. Η ελευθερία προκύπτει «παρά το ελεύθειν όπου ερά τις» δηλαδή να πηγαίνει κάποιος όπου αγαπά κι επιθυμεί η καρδιά του.
Όλα τα κείμενα είναι συναρπαστικά. Μιλούν για τις αδικίες, για τα θρησκεύματα που προκαλούν φανατισμό και αιματοχυσίες, για πολιτικές ιδέες ανισότητας και μισαλλοδοξίας, για βαναυσότητες μεταξύ ανθρώπων λόγω χρώματος, φύλου, πατρίδας και ενός σωρού άλλων χαρακτηριστικών. Για μετανάστες. Στέλνει το μήνυμα ότι οι άνθρωποι, αν καταφέρουν κι εκδηλώσουν τον πραγματικό εσωτερικό τους εαυτό, αν απελευθερωθούν από τους δαίμονες τους, τότε όλα ρυθμίζονται όπως γίνεται με τα ζώα, τα φυτά και κυρίως τα πουλιά. Με την Δημιουργία ολόκληρη. Τότε η ζωή μεταμορφώνεται όπως ήταν κάποτε∙ στον κήπο της Εδέμ.
Είμαι ενθουσιασμένος με το νέο βιβλίο της Ελένης Πριοβόλου. Να σταματήσετε μπροστά του και να το πάρετε στα χέρια σας. Όχι μόνο θα σας κάνει παρέα αλλά θα ζήσετε και όμορφες στιγμές με την «γαίτα/βάρκα του ποταμού», με το ανθοκήπιο, τους νάρκισσους, τον πλάτανο και τα πτηνά που δεν σταματούν τις μελωδίες τους. Με τα πρόσωπα που θα προκαλέσουν τα ευγενέστερα αλλά και τα χειρότερα συναισθήματά σας. Με την ζωή. Είναι ένα καλογραμμένο και λιτό βιβλίο με πολλά μηνύματα.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, σε ένα κομψό τόμο των 196 σελ. Οικονομικά προσιτά.
Χρήστος Ναούμ
Δημοσιεύθηκε στο Γράφειν, στις 01/08/2023