Παρασκευή, 03 Μαΐου 2019 10:54

«Διαβάζοντας» την Ιστορία

Η Ελένη Πριοβόλου είναι από τους συγγραφείς μας εκείνους που ιδιαίτερα τους απασχολεί το πως η σύγχρονη ιστορία – του 19ου και του 20ου αιώνα- μπορεί να αποτελέσει το βασικό υλικό δημιουργίας ένας μυθιστορηματικού σύμπαντος.

«Έφυγε η ζωή και ούτε που γύρισε το βλέμμα»

Οκτάβιο Παζ «Επαναλήψεις»

 

Γνώρισα αργά τη γραφή της Ελένης Πριοβόλου. Μόλις το 2010 με το μυθιστόρημα της «Όπως ήθελα να ζήσω» και με τράβηξε δίπλα της ως φανατική αναγνώστρια της.

Από τον Σπύρο Σαμοίλη
Συγγραφέα.

Η Αιτωλή συγγραφέας- άτομο κοινωνικής προσφοράς- με κατασταλαγμένες από βιώματα ιδέες- στα βιβλία της οραματίζεται έναν δίκαιο κόσμο τον οποίο προσδοκά με πάθος. Παρόλα αυτά, η πνευματική της ανεξαρτησία της επιτρέπει να εκτιμά όλες της οπτικές της ζωής και τις εκφράσεις της λογοτεχνίας.

Το πρώτο βιβλίο της που διάβασα, είναι το «Μετά φόβου». Με συνεπήρε. Από τα σημαντικότερα βιβλία της Ελληνικής γραμματείας. Η ιστορία των πρόσφατων αιματηρών διχασμών της χώρας μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα. Αργότερα την νουβέλα «Καραμέλα». Ευρηματικό και πρωτότυπο έργο άλλης γραφής.

Η Ελένη Πριοβόλου έχει ένα μοναδικό τρόπο να εγκιβωτίζει το θέμα της μέσα στον ιστορικό χρόνο. Τόσο στο “Μετά φόβου” όσο και στο, “Στη ζωή νωρίς νυχτώνει” δύσκολα κανείς ξεχωρίζει αν είναι κείμενα ιστορίας ή λογοτεχνίας. Εδώ, σε μια αγαστή συνέργεια, το ένα είδος συνυπάρχει μέσα στο άλλο. Η λογοτεχνία υπομνηματίζει την ιστορία και η ιστορία με τη σειρά της τη λογοτεχνία. Σε αυτήν την αλληλεπίδραση η συγγραφέας με μεγάλη δεξιοτεχνία απελευθερώνει τα συναισθήματα που παράγουν τα ιστορικά γεγονότα, προβάλλοντάς τα στο εσωτερικό κόσμο των ηρωίδων της. Με αυτόν τον τρόπο δεν νοηματοδοτεί τα γεγονότα, αλλά αφήνει τον αναγνώστη να τους προσδώσει το δικό του νόημα.

Δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο, όπως μπορεί να φανεί σε μια πρώτη ανάγνωση και έχει πολλά επίπεδα ανάγνωσης. Το “Στη ζωή νωρίς νυχτώνει”, είναι στην ουσία ένα ψυχογράφημα μιας γενιάς που πάλεψε , πλανήθηκε, παραπλανήθηκε και στο τέλος, εκεί που το πουλί της σοφίας πετά μόνο νύχτα, αναλογίζεται. Η πορεία ζωής της Άρια και της Όριαν θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με την χαϊντεριανή διαδρομή του Είναι, που σε κάθε φάση της ζωής, αποκτά ένα διαφορετικό νόημα, για να προσεγγίσει λίγο πριν το τέλος την αυτοσυνειδησία του.

Πολύ καλό..

Κώστας Μανδηλάς.

Η Ελένη Πριοβόλου-μια από τις δικαίως πιο αγαπημένες συγγραφείς της ελληνικής πεζογραφίας των καιρών μας-,προσθέτει ένα ακόμα ωραίο πολυφωνικό μυθιστόρημα στο ενεργητικό της,την τρυφερή, γλυκόπικρη, γοητευτική,ξεκάθαρη και τολμηρή στα κοινωνικά της μηνύματα -και γι΄ αυτό εξόχως έντιμη ως προς το γενικό πολιτικό της υπόβαθρο-, ιστορία δυο κοριτσιών που πρώτη φορά συναντιούνται στην ταραγμένη δεκαετία του '60,χωρίζουν με βίαιο τρόπο, χάνονται, τραβά καθεμία τον δικό της δρόμο και ξαναβρίσκονται κάτω από περίεργες και εύθραυστες συνθήκες το 2015.Είναι η ιστορία της Άριας και της Οριάν,που ξετυλίγεται σε μια αφήγηση εξαιρετικά καλά δομημένη, φέρει τον τίτλο "Στη Ζωή Νωρίς Νυχτώνει" και αρχίζει το καλοκαίρι του 1963,όταν και οι δυο αυτές κοπέλες με τις τόσο διαφορετικές οικογενειακές και ταξικές καταβολές κάνουν τα πρώτα τους σωστά αλλά συχνά και παρορμητικά βήματα προς την κατάκτηση της πολυπόθητης προσωπικής ελευθερίας, ενώ γύρω τους ολόκληρη η Ευρώπη,λίγα μόλις χρόνια μετά τον ολέθριο Β'Π.Π.,αλλάζει δραματικά και γρήγορα.

Οι ώρες ανάγνωσης παρέα με την μικρή Stacy όλο και πληθαίνουν με τον καιρό! Σαν σωστό προνηπιάκι αγαπά να ξεφυλλίζει βιβλία και να πλάθει τις δικές της ιστορίες βλέποντας τις ζωηρές εικόνες του βιβλίου που κρατά στο χέρι της κάθε φορά! Ομολογώ πως είναι δύσκολη αναγνώστρια, σε σχέση με τον Ντίνο που διαβάζαμε τα πάντα μαζί, και πως απαιτεί από το εξώφυλλο και τις εικόνες να την κάνουν να θελήσει να διαβάσουμε το βιβλίο μαζί! Ένα τέτοιο, λοιπόν, που της κίνησε πολύ το ενδιαφέρον είναι αυτό με την κάμπια την Μαριγώ που έκοψε το -γώ, της Ελένης Πριοβόλου από τις Εκδόσεις Καλέντη!

Η Καραμέλα της Ελένης Πριοβόλου είναι ένα βιβλίο-νουβέλα με πατίνα «εποχής», που ξεκινά το 1936. Το όνομα της ηρωίδας είναι Αφροξυλάνθη ή Φρόξη και, κατ’ αυτοαναγόρευσή της, «Θεά Φρόξη». Είναι κληρονόμος μιας βιομηχανίας καραμέλας, που τη μετατρέπει σε ναό γεύσης και μυστικών, με ευφυείς συνθέσεις προϊόντος και πολλά οικογενειακά μυστικά. Η Φρόξη, που οι άλλοι τη φωνάζουν Καραμέλα, είναι μια ιδιόμορφη νεαρή, που βρίσκεται σε δυσαρμονία με το καθόλου αθώο κομφορμιστικό περιβάλλον της, έναν απαστράπτοντα καθρέφτη με το σκοτεινό αντικαθρέφτισμα της υποκρισίας. Εντυπώσεις αντί αλήθειας, είδωλα αντί αξίας, μια «κοινωνία των απόπατων», όπως θα τη χαρακτηρίσει.

Δευτέρα, 16 Οκτωβρίου 2017 12:01

Νίκος Τακόλας, Μετά Φόβου, Διάστιχο

Το βιβλίο Μετά φόβου της Ελένης Πριοβόλου είναι μια πορεία στην επικράτεια του φόβου, αυτού του βαθέως συναισθήματος που καθορίζει το είναι του ανθρώπινου όντος.

Δευτέρα, 10 Ιουλίου 2017 11:43

Η ιστορία ως λογοτεχνικό βίωμα

Η κριτική του Ξενοφώντα Μπρουντζάκη για το "Μετά Φόβου"

Μεγάλα βιβλία, μεγάλες φουρτούνες. Η ανάπλαση μιας εποχής, η αναβίωση του παρελθόντος κόσμου πάντα βαραίνει καθοριστικά στην ταυτότητα του αναγνώσματος. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Πριοβόλου φλερτάρει και αναμετριέται με την Ιστορία και τα γεγονότα της – υποθέτω ούτε και η τελευταία. Έτσι, και το «Μετά φόβου» σκηνοθετεί μια μεγάλη, δύσκολη και καθοριστική εποχή της σύγχρονης Ιστορίας μας. Για την ακρίβεια, μια εποχή που «μετά φόβου» αγγίζει πλέον και η σύγχρονη ιστοριογραφία προσπαθώντας να διαλευκάνει, να εξηγήσει και να κατανοήσει την πολυπλοκότητά της.

«Μετά φόβου». Μυθιστόρημα ιστορικό ή μια μυθιστορία που γεννήθηκε όταν η έμπνευση μιας συγγραφέως κοινωνικά ευαίσθητης, ιστορικά εγγράμματης και πολιτικά ανήσυχης, όπως είναι η Ελένη Πριοβόλου, συνάντησε κορυφαία γεγονότα της δικής μας αλλά και της παγκόσμιας Ιστορίας και θέλησε να γράψει ένα βιβλίο το οποίο κλείνοντας ο αναγνώστης θα νιώθει την καταλλαγή που προσφέρει μια όμορφη ιστορία, αλλά και την αφύπνιση που επιβάλλει η εποχή μας.