«Ο Ελισαίος μού έλυσε μια και καλή την απορία: “Στη θεολογία ο Θεός έρχεται διά της αποκαλύψεως. Στη φιλοσοφία διά της ανακαλύψεως”» (σ. 139).

Δεν είχα ακούσει ποτέ το όνομα του Χριστόδουλου Παμπλέκη (1733-1793) ή αν το είχα ακούσει κάποτε, διαβάζοντας για τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό στα μαθητικά μου χρόνια, το είχα λησμονήσει. Κάτι βέβαια που δεν ισχύει, για παράδειγμα, με την περίπτωση του Κοσμά του Αιτωλού ή του Ευγένιου Βούλγαρη. Το γιατί να μην έχει ακουστά κανείς τον Παμπλέκη και να θυμάται τους άλλους δύο, γίνεται απολύτως κατανοητό μετά την ανάγνωση του μυθιστορήματος της Ελένης Πριοβόλου. 

Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι ακριβώς πριν από την αυγή. Αυτή είναι μια κοινή ρήση που ισχύει κυριολεκτικά και μεταφορικά. Έτσι ακριβώς συμβαίνει και στην περίπτωση της Ελληνικής Επανάστασης και της πολυπόθητης ελληνικής ελευθερίας. Το πιο βαθύ σκοτάδι της ελληνικής σκλαβιάς δεν ήταν τον 15^ο αιώνα, αλλά τον 18^ο, λίγο πριν από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 δηλαδή.

Η Ελένη Πριoβόλου γεννήθηκε στο Αγγελόκαστρο Μεσολογγίου. Σπούδασε Πολιτικές επιστήμες και Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Γράφει αναζητώντας την ευρυθμία και την καθαρότητα του λόγου. Η τάση να αναπαριστά με σύμβολα τον κόσμο τη στράτευσε στο παραμύθι, το οποίο υπηρετεί επί είκοσι τρία έτη. Αγαπάει πολύ τα παιδιά και στα βιβλία της προσπαθεί να πλησιάσει τον παιδικό κόσμο και την ευαίσθητη παιδική ψυχή. Έχει καταθέσει είκοσι ένα βιβλία για παιδιά και εφήβους, επτά μυθιστορήματα για μεγάλους, μία νουβέλα και ένα βιβλίο με ιστορίες. Το μυθιστόρημά της για ενήλικες Όπως ήθελα να ζήσω (Καστανιώτης, 2009) τιμήθηκε το 2010 με το Βραβείο Αναγνωστών του ΕΚΕΒΙ. Επίσης, έχει αποσπάσει το Βραβείο για Μεγάλα Παιδιά του περιοδικού Διαβάζω για το βιβλίο της Το σύνθημα (2009) και το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού λογοτεχνικού βιβλίου για το βιβλίο της Φως σε μαύρο ουρανό (2021). Το ίδιο βιβλίο αναρτήθηκε στον τιμητικό πίνακα της ΙΒΒΥ (2022) και επιλέχθηκε από τη Διεθνή Βιβλιοθήκη του Μονάχου ανάμεσα στα διακόσια καλύτερα βιβλία της κατηγορίας του. Το τελευταίο μυθιστόρημά της, Βαθύ το σκοτάδι πριν την αυγή (Καστανιώτης, 2024) μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.

Πάνω απ’ όλα είναι ένα βιβλίο για τον προσωπικό αγώνα με σκοπό την κατάκτηση της εσωτερικής ελευθερίας, ενάντια σε κάθε εξωτερικό καταναγκασμό.

Εχθές τελείωσα το ιστορικό μυθιστόρημα της Ελένης Πριοβόλου Βαθύ το σκοτάδι πριν την αυγή (εκδ. Καστανιώτη, 2024), που αναπλάθει με εξαιρετική λογοτεχνική τέχνη μια συναρπαστική και βαθιά προσωπική ιστορία. Μυθιστόρημα που σε απορροφά με την φωνή του από την πρώτη κιόλας παράγραφο, μία γραφή που με την πειστικότητα της δίνει φωνή με τον καλύτερο τρόπο σ' έναν "εξαφανισμένο" άνθρωπο των γραμμάτων, τον Χριστόδουλο Παμπλέκη γνωστό και ως Χριστόδουλος ο Ακαρνάν.

Διαβάζω ένα βιβλίο σημαίνει σεργιανίζω στις σελίδες του - όχι πάντα προς τα εμπρός… μπορεί να πισογυρίζω, για να θυμηθώ κάτι ή ενίοτε να συγκρίνω γεγονότα, πρόσωπα και καταστάσεις. Άρα, δεν αφήνομαι να παρασυρθώ από μία επίπεδη ανάγνωση, γιατί φοβάμαι… Φοβάμαι μήπως δεν είμαι αντάξια της εμπιστοσύνης που μου δείχνει ο συγγραφέας του, ο οποίος μού εκμυστηρεύεται την πορεία της δουλειάς του, τις σκέψεις του, τα συναισθήματά του. Με αυτές τις σκέψεις ξεκίνησα την ανάγνωση του νέου πονήματος της Ελένης Πριοβόλου. 

Για το μυθιστόρημα της Ελένης Πριοβόλου «Βαθύ σκοτάδι πριν την αυγή» (εκδ. Καστανιώτη). Kεντρική εικόνα: Ο Γάλλος περιηγητής Σουαζέλ-Γκουφιέ συναντά στην Πάτμο ένα μοναχό που τον ρωτά αν ζουν ακόμα ο Βολταίρος και ο Ρουσσώ © Wikipedia.

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Η Ελένη Πριοβόλου είναι μια από τις πλέον πολυσύνθετες σύγχρονες συγγραφικές παρουσίες. Ανάμεσα στους τίτλους των βιβλίων της συναντά κανείς από εικονογραφημένες παιδικές ιστορίες έως ιστορικά πολυσέλιδα μυθιστορήματα, από λογοτεχνικά εφηβικά έργα έως σύγχρονου προβληματισμού νουβέλες. Τόσο το σύνολο σχεδόν του έργου της, όσο και η ίδια ως δρώσα πνευματική προσωπικότητα μπορεί κανείς να πει πως χαρακτηρίζονται από μια καλά τεκμηριωμένη πολιτική συνείδηση. Η Πριοβόλου δίνει με διάφορους τρόπους το παρών στις κοινωνικές διεκδικήσεις.

Το φως του Διαφωτισμού βρίσκει την Ελλάδα μέσα στο σκοτάδι της οθωμανικής σκλαβιάς. Τα χρόνια αυτά, στην Ακαρνανία, γεννιέται και ανδρώνεται ο Χριστόδουλος Παμπλέκης.
«Βαθύ το σκοτάδι πριν την αυγή» της Ελένης Πριοβόλου, εκδόσεις Καστανιώτη.