Η μνήμη και το τραύμα κατέχουν κυρίαρχη θέση στη θεματολογία της Σόνιας Ζαχαράτου και οι πλείονες των ηρώων της είναι άτομα με διαμπερή τραύματα.

Ο φιλόσοφος και διανοητής Φωκάς Κορέσιος, μία λαμπρή μορφή του ελληνικού πνεύματος τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, μετά από μια σειρά αρνήσεων αφήγησης της ζωής και του έργου του, αποφασίζει στη αυγή του 21ου αιώνα να χαρίσει στη σκηνοθέτρια Άσπα Παμπλέκη, το ρόλο της εξομολόγου του με σκοπό να γυριστεί ένα ντοκιμαντέρ για τη μέχρι τώρα ζωή του. Έτσι ο εθνικοπατριωτισμός της προπολεμικής καλής κοινωνίας των Αθηνών, οι μέρες του έπους του ’40 και της αντίστασης κατά του γερμανικού φασισμού μαζί με τις πρώτες κινήσεις της εμφύλιας διαμάχης, λίγο πριν την μεταπήδηση στο Παρίσι της διανόησης, και συγκεκριμένα στους λογοτεχνικούς και φιλοσοφικούς κύκλους του Ζαν Πωλ Σαρτρ, της Σιμόν ντε Μποβουάρ και του Αντρέ Καμύ και την οριστική επιστροφή στην Αίγινα τη δεκαετία του ’80, εισβάλλουν ως ιστορικό φόντο ενός πολυεπίπεδου μυθιστορήματος, που παρότι απέχει παρασάγγας από ένα τυπικό ιστορικό μυθιστόρημα- καθώς εξυπηρετεί μια πιο ειλικρινή σκοπιά, δεν πρέπει εντούτοις να παραβλέψουμε το ιστορικό ντύμα με το οποίο έχουν ενδυθεί οι σελίδες του καθρεφτίζοντας, ως επί το πλείστον, τη σύσταση της ελληνικής αστικής κοινωνίας του 20ου αιώνα.

Ματωμένα φραουλοχώραφα, μετανάστες εργάτες, μαύρη εργασία και άγρια εκμετάλλευση, πατριαρχία και συναισθηματική κακοποίηση, ρατσισμός, επιθέσεις της ελληνικής Κου Κλουξ Κλαν, αγορασμένες ψήφοι για τους «δικούς» πολιτικούς, «λαδωμένες» αρχές, οικογενειακά δράματα, όλες οι παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας του 21ου αιώνα, αλλά και η πρόταση-ελπίδα για την καλλιέργεια της αγάπης και τη συμφιλίωση του ανθρώπου με τη φύση και τη φύση του, διατρέχουν με ενδιαφέροντα τρόπο το νέο βιβλίο της Ελένης Πριοβόλου «Το δέντρο με τις φωλιές» (εκδόσεις Καστανιώτη).

Η τρυφερότητα στον μέγιστο βαθμό. Αν δεν είχε κάποιες σκληρές σκέψεις για τις σχέσεις μεταξύ αταίριαστων αδελφών και για την απομυθοποιητική βία των πολιτικών παραγόντων και κομματαρχών, θα έλεγα πως είναι υπόδειγμα εφηβικής λογοτεχνίας. Γιατί όμως δεν πρέπει να μαθαίνουν οι έφηβοι και να πληροφορούνται για τις σκοτεινές όψεις και πτυχές τής πραγματικότητας;

Η Ελένη Πριοβόλου, πολυβραβευμένη και πολυταξιδεμένη στα βρεγμένα μάτια των αναγνωστών, έχει την τύχη (και το προνόμιο) να απολαμβάνει εν ζωή τούς καρπούς των κόπων της.

Ακούμε συχνά ότι οι έφηβοι δε διαβάζουν, και έτσι οι συγγραφείς της παιδικής λογοτεχνίας προτιμούν να γράφουν για παιδιά μικρότερων ηλικιών. Κατά συνέπεια, είναι λίγα τα βιβλία που απευθύνονται στο εφηβικό κοινό. Διάβασα τελευταία πολλές στατιστικές που δείχνουν πως δε γράφονται τόσο πολλά βιβλία για τους εφήβους και πως οι συγγραφείς της παιδικής λογοτεχνίας προτιμούν τα εικονογραφημένα βιβλία για μικρότερες ηλικίες· όχι γιατί είναι πιο εύκολο (εγώ το θεωρώ πάρα πολύ δύσκολο), αλλά γιατί οι νέοι ξεφεύγουν λίγο στην περίοδο της εφηβείας τους από την ανάγνωση, προτιμούν τα ηλεκτρονικά μέσα και την τεχνολογία.

Όπως και στο προηγούμενο βιβλίο του με τίτλο «Η Κασσάνδρα στη μαύρη άμμο», ο Μάνος Κοντολέων δημιουργεί μια δική του Κασσάνδρα, μια μυθική, σημερινή και παντοτινή λογοτεχνική ηρωίδα, έτσι και στο πρόσφατο μυθιστόρημά του, «Οι σκιές της Κλυταιμνήστρας», αποπειράται το ίδιο. Μας προσφέρει μια λογοτεχνική ηρωίδα, βουτώντας στην ολόπλευρη προσωπικότητα και τον ψυχισμό της γυναίκας Κλυταιμνήστρας.

Σε αυτό το αριστούργημά του, ο Λιβανέζος συγγραφέας Ελιάς Χούρι συνυφαίνει με επική πνοή ιστορίες καθηλωτικές και συγκινητικές, ζωντανεύοντας την πορεία και αναδεικνύοντας τον αγώνα ενός ολόκληρου λαού.

«Εκοψα ένα πορτοκάλι από το κλαδί για να το δοκιμάσω, αλλά η Ουμ Χασάν έβαλε τις φωνές: “Οχι, αυτό δεν είναι να το φας. Αυτό είναι η Παλαιστίνη”»

Δεν είμαι πάντα σε θέση να απαντήσω γιατί γράφω ένα μυθιστόρημα ή ποιος είναι ο λόγος που ασχολούμαι με ένα συγκεκριμένο θέμα. Μελετώ πολύ την ιστορία και έχω μάθει να σκέπτομαι πολιτικά και να φιλοσοφώ. Έτσι μοιραία οδηγούμαι σε ανάλογα συγγραφικά ταξίδια. Δεν είναι ταξίδια αναψυχής. Ματώνουν. Μέσα από τα βιβλία μου πασχίζω να βρω μιαν αλήθεια μέσα στα τόσα ψεύδη που διδαχτήκαμε για το παρελθόν αλλά και που τα ζούμε ως παρόν.

Μια αφήγηση σε δύο επίπεδα επιλέγει η Ελένη Πριοβόλου στο πρόσφατο μυθιστόρημά της (Μια στιγμή μέσα στο χρόνο, εκδόσεις Καστανιώτη). Με τον ρυθμό που καθορίζει η τριτοπρόσωπη αφήγηση (κλασική επιλογή που διατρέχει την πλοκή) στο ένα επίπεδο, με την ενδιαφέρουσα διαπλοκή της πρωτοπρόσωπης φωνής στο δεύτερο επίπεδο, διακόπτεται η ευθύγραμμη χρονική σειρά των γεγονότων και πηγαίνοντας προς το παρελθόν αποκαλύπτονται όσα το παρόν συγκαλύπτει τεχνηέντως. Στο κέντρο της ιστορίας βρίσκεται μια συνέντευξη που η σκηνοθέτις Άσπα Παμπλέκη επιθυμεί να πάρει από τον διακεκριμένο υπαρξιστή φιλόσοφο Φωκά Κορέσιο, για τις ανάγκες ενός ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή και τη σκέψη του. Πόση αλήθεια, όμως, χωράει σε ανάλογα εγχειρήματα; Πόσο καλά μπορεί να κρύψει αλήθειες σκληρές από τη ζωή του, όποιος βρίσκεται στο προσκήνιο της δημοσιότητας; Αλλά και πόσο διατεθειμένος είναι ο συγκεκριμένος διανοητής να ακολουθήσει την πεπατημένη για να διατηρηθεί αλώβητη η δημόσια εικόνα του; Ο Φωκάς Κορέσιος θα μας εκπλήξει. Και η σκηνοθέτις, με τη σειρά της, πόσο καλά θα ανταποκριθεί μπροστά στις απρόβλεπτες αποκαλύψεις; Αυτά τα δύο πρόσωπα, με τις παράλληλες αντιδράσεις τους, αλλά και τα δύο χρονικά επίπεδα της αφήγησης, θα αποτελέσουν τον καμβά της ιστορίας για την άξια συγγραφέα που ακόμη μια φορά θα αποδείξει πόσο καλά γνωρίζει την τέχνη της γραφής στο δύσκολο είδος της μεγάλης αφήγησης.

«Είμαστε ελεύθεροι να επιλέγουμε τους ρόλους μας. Αυτή είναι η ευχή και η κατάρα μας ως είδος»

Μια στιγμή μέσα στο χρόνο κρατάει μια εκ βαθέων εξομολόγηση…

Μια στιγμή μέσα στο χρόνο αρκεί για να αλλάξει όλη τη ζωή μας…

Μια στιγμή μέσα στο χρόνο μπορεί να μας σημαδέψει…