Η συγγραφέας μοιράζεται μαζί μας όσα την ενέπνευσαν για το νέο της μυθιστόρημα, αλλά και εμπειρίες ζωής που αποστάχθηκαν σε φράσεις του βιβλίου.

Για το μυθιστόρημα της Ελένης Πριοβόλου «Στη ζωή νωρίς νυχτώνει» (εκδ. Καστανιώτη).

Της Διώνης Δημητριάδου

«Η μοίρα και το τυχαίο ορίζουν τις διαδρομές, και κανένας δεν μπορεί να τις προσπεράσει». Πολλές φορές διαβάζοντας το νέο μυθιστόρημα της Ελένης Πριοβόλου επαληθεύεται η παραπάνω αλήθεια. Δύο συνθήκες αντιθετικές που αντιμάχονται το αυτεξούσιο του ανθρώπου – οικτρά ματαιωμένο κάτω από τη δύναμή τους. Το μοιραίο και το τυχαίο κινούμενα μέσα στον χρόνο (που έτσι κι αλλιώς δεν τον ορίζουμε, μόνο τον ερμηνεύουμε κατά το δοκούν και τον ενσωματώνουμε στη ζωή μας) αποφασίζουν τι θα χαθεί και τι θα διασωθεί. Ίσως όχι πάντα αυτό που αξίζει αλλά οπωσδήποτε αυτό που έχει τη δύναμη να ιστορηθεί, μέσα από τις προσωπικές αφηγήσεις ή τις λογοτεχνικές εκδοχές τους.

Αθήνα 1963. Η Άρια και η Οριάν έχουν μόλις γίνει φίλες, όμως η ζωή σύντομα θα τις χωρίσει. Η Οριάν θα επιστρέψει στη Βηρυτό, όπου βρίσκεται ο πατέρας της ως Πρέσβης, θα ερωτευτεί, θα παντρευτεί και θα βιώσει τον πόλεμο του Λιβάνου. Η Άρια θα ζήσει την δικτατορία του ’67, θα αποκτήσει οικογένεια, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την ασθένεια του καρκίνου. Οι δύο ηρωίδες θα ζήσουν εντελώς ξεχωριστές ζωές, οι οποίες ωστόσο συνδέονται μοιραία με αναπάντεχους τρόπους, για να φτάσουν και πάλι στην Αθήνα του 2015.

Σαν μια γλυκιά πλημμυρίδα σε παρασέρνει η αφήγηση της Ελένης Πριοβόλου σε μια μακρά και πολυδαίδαλη περιπλάνηση στις σελίδες του τελευταίου βιβλίου της, με τον τίτλο Στη ζωή νωρίς νυχτώνει. Στο πολυσέλιδο αυτό μυθιστόρημα, που αδυνατείς να το αφήσεις απ’ τα χέρια σου, η συγγραφέας πραγματεύεται τη ζωή δυο γυναικών, της Άριας, από την Αθήνα της δεκαετίας του ’60, και της Οριάνθης, από τη Βηρυτό. Εξασκημένη στη μεγάλη αφήγηση η Ελένη Πριοβόλου και δεινή παραμυθού –έχει ήδη σημαντικό αριθμό παιδικών και εφηβικών βιβλίων στο βιογραφικό της– αλλά και με σαφή ποιητική διάθεση ξετυλίγει τις ιστορίες των δυο γυναικών, συνδέοντάς τες με τις πολιτικές συγκυρίες της εποχής τους. Η μεγάλη Ιστορία είναι το κάδρο μέσα στο οποίο εξυφαίνονται οι δυο αυτοί παράλληλοι βίοι, και όχι μόνο.

Το «Στη ζωή νωρίς νυχτώνει» της Ελένης Πριοβόλου είναι ένα βιβλίο επίκαιρο για την πάλη του ανθρώπου για τις ιδέες του, για τους κύκλους της ζωής που γράφουν τη μεγάλη Ιστορία, για τον αγώνα που δημιουργεί πολιτισμό, για τη φιλία και την ανατροπή της, αλλά κυρίως, για την κοινή μοίρα των λαών.

Τα τελευταία χρόνια η Ιστορία, είτε σαν συλλογική είτε σαν ατομική περιπέτεια, έχει επηρεάσει βαθύτατα τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, με αποτέλεσμα πολλοί συγγραφείς να αντλούν την έμπνευσή τους απ' αυτή. Προσωπικές ή συλλογικές ιστορίες διαπλέκονται αξεδιάλυτα με ιστορικές συγκυρίες και συμβάντα, σημαντικά ή λιγότερο σημαντικά, ζωές αλλάζουν, ελπίδες σβήνουν σε μια ατέρμονη εναλλαγή του ιστορικού με τον μυθιστορηματικό χρόνο. Του μύθου με την πραγματικότητα.

Από τις πολύ αγαπημένες ξεχωριστές συγγραφείς η Ελένη Πριοβόλου που τα βιβλία της έχουν βραβευτεί πολλάκις από τους αναγνώστες. Είχα τη χαρά να μιλήσω μαζί της για το νέο της βιβλίο «Στη ζωή αργά νυχτώνει» από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Χειμαρρώδης ο λόγος της όπως και η γραφή της. Για όσους δεν το διάβασαν ακόμη, το συστήνω ανεπιφύλακτα…

Πολυτάλαντη, πολυποίκιλη και ανήσυχη, η Κατερίνα Καριζώνη έχει ασχοληθεί με -σχεδόν- όλα τα είδη του γραπτού λόγου και έχει καταθέσει ώς σήμερα τριάντα βιβλία, ποίησης, παραμυθιών, μυθιστορημάτων, μελετών.

Η βραβευμένη συγγραφέας με τους φανατικούς αναγνώστες μόλις κυκλοφόρησε το νέο της μυθιστόρημα, «Στη Ζωή Νωρίς Νυχτώνει», όπου γράφει για τις γενιές που έρχονται και για τις πληγές των μικρών λαών, αποδεικνύοντας, για άλλη μια φορά, πως οι άνθρωποι καταφέρνουν να ακροβατούν στην καταστροφή και την αναδημιουργία, στο παρελθόν και το παρόν.

Η Ελένη Πριοβόλου έχει ένα μάλλον σπάνιο χάρισμα, η αφηγηματική της δεινότητα είναι τέτοια που φτιάχνει βιβλία που μπορούν να διαβαστούν κυριολεκτικά από όλους, και από εκείνους τους αναγνώστες που αναζητούν τη συγκίνηση και την πλοκή, και από αυτούς που θέλουν δεύτερο και τρίτο επίπεδο, βάθος. Είναι λίγες οι αντίστοιχες περιπτώσεις συγγραφέων- Ελλήνων και ξένων- που μπορούν να αποτελέσουν σκαλοπάτι για τον ανυποψίαστο αναγνώστη, να τον περάσουν στην αντίπερα όχθη των υποψιασμένων.